Japonların
ürettiği hızlı trenlerde "güvenlik" en önemli
konulardan biridir. İkinci konu ise, Japonya çevre standartlarına
uyumdur. Japonya dünyadaki demiryolu işletmeleri içerisinde
en katı "gürültü standartları"na sahiptir.
Bugün mevcut teknolojileri kullanarak daha hızlı gitmek
oldukça kolaydır. Ancak bununla beraber daha sessiz
gitmek nisbeten zordur. Japon Çevre Bakanlığı'nın düzenlemelerine
göre, yerleşim merkezlerinde bir demiryolunun 25 metre
uzağında gürültü seviyesi 75 desibel veya daha az olmalıdır.
Kırmızı ışıkta duran arabaların yeşil ışık yandığında
aynı anda kalktıklarında oluşan gürültü 80 desibeli
geçmektedir. Bu değerlerle yapılan kıyaslama "Shinkansen"
olarak adlandırılan hızlı trenin ne kadar sessiz olması
gerektiğini ortaya koymaktadır.
Trenin belli bir hıza ulaşana kadar çıkardığı sesin
nedeni, tekerleklerin raylar üzerindeki hareketidir.
Ancak hızı 200 km/s olduğunda sesin asıl kaynağı, trenin
hava içindeki hareketiyle ortaya çıkan aerodinamik gürültüdür.
Aerodinamik gürültünün oluşmasındaki bir numaralı etken
ise tepedeki tellerden elektrik almak için kullanılan
pantograflar veya akım toplayıcılardır. Normalde kullanılan
dikdörtgen şekilli pantograflarla gürültünün azalmayacağını
fark eden mühendisler, araştırmalarını hızlı ama sessiz
hareket eden canlılar üzerinde yoğunlaştırmışlardır.
Baykuş, tüm kuşlar içinde en sessiz uçuşu gerçekleştirir.
Baykuşların düşük sesle uçmasının ardındaki sırlardan
bir tanesi, kanatlarındaki kıvrımlardır. Baykuşların
kanatlarında diğer kuşlarda bulunmayan pürüzlü tüyler
vardır. Bunlar gözle bile görülebilirler. "Aerodinamik
ses" hava akımında oluşan girdaplardan kaynaklanır.
Girdaplar büyüdükçe ses de artar. Baykuşun kanadında
pek çok pürüzlü çıkıntılar olduğundan, büyük girdaplar
yerine küçük girdaplar oluşur ve baykuş son derece sessiz
bir uçuş gerçekleştirir.
Japon mühendis ve tasarımcılar, doldurulmuş bir baykuşu
rüzgar tünelinde teste tabi tuttuklarında, bu kuşun
kanat yapısındaki mükemmelliği bir kez daha görmüşlerdir.
Sonunda trenin üzerindeki gürültüyü, baykuşun sahip
olduğu düzensiz tüy prensibine benzeyen kanat şeklinde
pantograflar kullanarak etkin biçimde azaltmayı başarmışlardır.
Bu sayede Japonların doğadan esinlenerek taklit ettikleri
pantograf benzeri sistem, "işini en sessiz olarak
yapan" ünvanını almaya hak kazanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.