Kaslardaki Kontrol Sistemi

İstemsiz çalışan kasların kontrolü bizim isteğimize bağlı değildir. İstemsiz kasların görevleri çok hayati olduğu için bu kasların kasılmaları ve gevşemeleri özel bir sistem (otonom sinir sistemi) tarafından kontrol edilir. Bu yüzden kalbimiz, midemiz ve bağırsaklarımız görevlerini bizim irademiz dışında gerçekleştirirler. Bu, insan hayatı için alınmış son derece önemli bir tedbirdir.

İnsan vücudundaki kaslar, kontrol edilebilen kaslar (istemli) ve kontrol edilemeyen kaslar (istemsiz) olarak ikiye ayrılır.

Kontrol edilebilen kasları hareket ettirebilmek için düşünmemiz ve karar vermemiz gerekir. Örneğin kolumuzu bükmek istediğimizde, kaslarımız beynimizden gelen emirler doğrultusunda bir miktar kasılır ve bükülme işlemi gerçekleşir.

İstemsiz çalışan kasların kontrolü ise bizim isteğimize bağlı değildir. İstemsiz kasların görevleri çok hayati olduğu için bu kasların kasılmaları ve gevşemeleri özel bir sistem (otonom sinir sistemi) tarafından kontrol edilir. Bu yüzden kalbimiz, midemiz ve barsaklarımız görevlerini bizim irademiz dışında gerçekleştirirler. Bu, insan hayatı için alınmış son derece önemli bir tedbirdir.

İstemsiz çalışan kasların kontrolü bize bırakılsaydı acaba ne olurdu? Vücudumuzdaki istemsiz kaslardan sadece birinin, örneğin kalp kasımızın denetimini bizim kontrol ettiğimizi varsayalım. Bu durumda bütün vaktimizi -başka hiçbir iş yapmadan- kalp kasımızın kasılması ve gevşemesi konusuna ayırmamız gerekecekti. Bu kontrolün uykuya daldığımız anlarda da devam etmesi gerekecekti. Ayrıca kalp kasımızın çalışma hızını da değişen durumlara göre ayarlamamız gerekecekti. Örneğin, kalbimiz uyuduğumuz vakitlerde daha yavaş tempo ile çalışır. Görünen odur ki uykuya daldığımız anda -artık kalbimizin çalışmasını denetleyemeyeceğimiz için- yaşamımızı yitirmemiz kaçınılmaz bir son olacaktır.

İnsan vücudundaki bazı kaslar da kimi zaman kişinin kontrolünde, kimi zaman da kontrol dışında çalışırlar. Örneğin göz kapağımızı hem isteyerek hem de irademiz dışında refleks olarak açıp kapayabiliriz. Bundan başka diyafram kası da istendiği zaman kontrol edilebilen bir kastır. Ancak günlük hayatta otomatik olarak çalışır ve nefes alıp vermemizi sağlar.

Bunlara benzer daha pek çok kasın kendine özgü çalışma şekilleri vardır. İnsan bunların çoğunun ne gibi şartlar altında nasıl işlediklerinden, hızlarından ya da ne zaman çalışıp ne zaman dinlenmeleri gerektiğinden, nasıl enerji toplayacaklarından haberdar dahi değildir. İnsan, vücudunda yaratılmış olan bu mükemmel kontrol sistemi sayesinde bunları düşünmek zorunda değildir. Kendisine verilmiş olan bu büyük kolaylık karşısında insana düşen yalnızca sonsuz şefkat ve merhamet sahibi olan Allah'a şükretmek ve Rabbimizin hoşnut olacağı davranışlarda bulunmaktır.

"Ey insan, 'üstün kerem sahibi' olan Rabbine karşı seni aldatıp-yanıltan nedir?

Ki O, seni yarattı, 'sana bir düzen içinde biçim verdi' ve seni bir itidal üzere kıldı. Dilediği bir surette seni tertip etti" (İnfitar Suresi, 6-8)